Voordracht door Luckas Vander Taelen op donderdag 28 maart 2023- VERSLAG

 Afbeelding AI gegenereerd.   

   

De uitgangspunten van de voordracht zijn:

– Brussel is geen Franstalige stad meer

– De positie van het Nederlands is nooit beter geweest. Voor Vlaanderen biedt zich een unieke historische kans om zijn positie in Brussel te versterken.

– De kloof tussen de bestuurders en de inwoners wordt groter. Het draagvlak voor het voortbestaan van de huidige structuur van de stad brokkelt af.

Na een lange periode van verfransing en met de huidige superdiversiteit is Brussel geen franstalige stad meer.

De verfransing was een gevolg van de bijzondere aantrekkelijkheid van de Franse cultuur tussen 1850 en 1950. Die was even groot als de kracht van de Angelsaksische cultuur nu. Frans was de cultuurtaal bij uitstek. In Vlaanderen bestond die nauwelijks omdat er weinig geschreven en gelezen werd in een algemeen Nederlands en dialecten overheersten.

Die periode is lang voorbij, maar leeft nog steeds in de hoofden van vele, vooral oudere Franstalige Belgen.

Ook op economisch vlak was franstalig België superieur, met de glorieuze jaren van de zware industrie die ongehavend door de tweede wereldoorlog kwam en nog tot ver in de jaren zeventig de illusie kon volhouden dat dit tijdperk voortduurde, terwijl de economische macht intussen verschoven was naar Vlaanderen.

Die franstalige superioriteit werd ook in de hand gewerkt door de miserie in het Vlaanderen van de 19de eeuw en de massale emigratie naar Wallonië tussen 1850 en 1950.

Volksverhuizingen zijn van alle tijden, maar mensen komen nooit terug naar de plek die ze omwille van miserie ontvlucht zijn.

Brussel begint geweldig te veranderen bij het begin van de 21st eeuw.

Van de verfranste stad tot de superdiverse stad die ze nu is geworden, met een demografische boom en een grote inwijking uit heel veel landen

Maar een voorwaarde voor succes van migratie is een politiek van integratie, inburgering, aanleren van de taal. En dat is niet gebeurd in Brussel, een groot probleem tot op vandaag. In Wallonië hadden de geïmmigreerde Vlamingen geen andere keuze dan opgelegde assimilatie.

Een meerderheid van de Brusselse bevolking heeft geen Brusselse grootouders. In een meerderheid van de Brusselse gezinnen wordt minstens één andere taal dan het Frans of Nederlands gesproken.

Brussel is een mozaïek van 180 nationaliteiten in plaats van een stad met een meerderheid Franstalige Belgen en minderheid Nederlandstaligen.

Franstaligen blijven bewust de lingua franca die het Frans geworden is gebruiken om Brussel voor te stellen als een Franstalige stad. Dat beantwoordt echter niet meer aan de realiteit.

De positie van het Nederlands in Brussel is nooit beter geweest, mede door het uitstekende Nederlandstalig onderwijs.

Voor Vlaanderen biedt zich er zich een unieke historische kans aan om zijn positie in Brussel te versterken.

Brussel zal nooit meer een Vlaamse stad worden, maar ook de tijd van Bruxelles uniquement francophone, l’oasis francophone zoals Elsene zich aanprees in de jaren zeventig, die is voorbij. Brussel is de belangrijkste metropool van dit land, waarin het Nederlands een grote plaats inneemt. We moeten inzien hoe belangrijk die evolutie is. Vlaanderen moet blijven investeren in de stad die onze hoofdstad moet blijven.

Het draagvlak voor het voortbestaan van de huidige structuur van de stad brokkelt af.

De 19 burgemeesters blijven vasthouden aan hun macht, terwijl de meeste nieuwe en jonge inwoners niet meer vasthouden aan een gemeente, maar eerder aan een wijk.

Er zijn momenteel in Brussel bijna duizend politieke mandaten, gaande van gemeenteraadsleden en schepenen, parlementairen tot ministers. Dat is onverdedigbaar. Brussel moet een structuur krijgen geënt op die van Parijs, met districtsraden die ondergeschikt zijn aan een centrale gemeenteraad waarin de vertegenwoordigers van de districten zetelen.

WAT MOET VLAANDEREN MET BRUSSEL

Zonder of met Brussel. Brussel loslaten of niet?

Het Vlaamse parlement kan de onafhankelijkheid van het Gewest Vlaanderen stemmen, maar heeft uiteraard niets te zeggen over dat andere Gewest, Brussel. Een dergelijke verklaring zou een groot historisch feit zijn, maar meteen ook het definitieve verlies van Brussel betekenen. Het was het uitgangspunt van de fictieve nieuwsuitzending ‘Bye Bye Belgium’.

Ook een lange overgangsperiode en verdelen van de overheidsschuld, zoals bij de Brexit, zou de twee andere gewesten in een financiële crisis storten waar ook de Vlaamse economie de gevolgen zou van dragen en het einde zou betekenen van de wettelijke bescherming van de 100.000 Brusselse Vlamingen.

Het idee van een onafhankelijk Vlaanderen is romantisch maar niet meer van deze geglobaliseerde tijd.

Een slimmere strategie is om de autonomie van Vlaanderen binnen een drieledige confederale structuur te versterken en de band met Brussel te verankeren door bv de opname van de Vlaams-Brusselse ministers in de Vlaamse regering. Absolute voorwaarde is wel het voortbestaan van de gemeenschapsbevoegdheden in Brussel.

Brussel blijft ook een  internationaal politiek centrum en de enige stad van België waarvan de naam wereldwijd bekend is. Het is een economische poort op de wereld. Het is ook een perfect uitstalraam voor Vlaanderen.

Het zou dan vooral ook niet slim zijn Brussel nu te laten schieten.

Een duidelijk beeld van de evolutie in Brussel in de laatste decennia, gebracht door een uiterst boeiende, humoristische en geëngageerde spreker.

Luc Van de Velde