Daguitstap naar Onze-Lieve-Vrouw-Waver en Lier op donderdag 10 oktober 2024. -VERSLAG

Op 17 mei 2024 heropende de “Wintertuin” van de Ursulinen de deuren, na een grondige structurele renovatie o.a. van de historische tegelvloeren.

Dit gebeuren mochten de KAVA-senioren niet missen.

In 1841 verlaten 8 zusters hun klooster in Tildonk en vestigen zich  in Onze-Lieve-Vrouw-Waver.

Hun ambitie ? Het oprichten van een nieuw klooster met een meisjesschool.

Snel openen zij een betalende kostschool op het domein en breiden ze de bestaande gebouwen uit.

Onderwijs voor meisjes was niet vanzelfsprekend.

Vrouwelijke studenten uit binnen en buitenland vinden de weg naar O.L.V.Waver en de school groeit uit tot een reusachtig complex met een eigen watertoren en een parkdomein.

Rond 1900: internationale faam en uitstraling: 25% van de leerlingen zijn van buitenlandse origine.

De zusters spelen daarop in en laten een indrukwekkende ontvangstruimte in art-nouveau stijl optrekken, de WINTERTUIN.

Een waw….gevoel als ge deze betreedt . Hij trekt dan ook dochters van de welgestelde burgerij van de hele wereld aan. Ook de pianogalerij, de kloosterkerk en het wandelpark in Engelse stijl zijn indrukwekkend.

Met ambitieuze bouwprojecten zorgen de zusters dat zij internationaal op de kaart blijven staan.

Daarbij brengen zij de ideeën van de beweging “l’art à l’école” in de praktijk.

Overal in de school worden doelbewuste decoraties aangebracht met als doel : wie kijkt en leest zal spontaan leren.

WO 1: het ursulinen instituut , gelegen in de frontlinie, krijgt het zwaar te verduren en verschillende vleugels branden volledig uit. Maar als bij wonder blijven kerk en de fragiele wintertuin goed gespaard. Na de oorlog maken de zusters plannen voor de heropbouw maar dan groter en functioneler.

WO 2: Hier blijft de schade beperkt, en alles wordt in snel  tempo hersteld.

Het leerlingen aantal groeit naar 950.

De zusters blijven niet stilzitten en moderniseren constant, uitbreiden doen ze niet meer.

Vanaf 1950 wordt het Nederlands de officiële onderwijstaal.

De internationale uitstraling verdwijnt en niet veel later sluit het internaat.

Ondertussen zijn ook de jongens welkom.

In 1987 wordt de wintertuin beschermd monument. Ook de zijgalerijen met muurschilderingen en de aankleding krijgen bescherming.

In 1994 richten de zusters de erfgoedvereniging vzw.wintertuin op ,om het gebouwencomplex voor de toekomst te vrijwaren.

In 2015 besluiten de zusters hun patrimonium onder te brengen in “Stichting Kempenslandschap”.

Actueel functioneert het nog steeds als middelbare school “Sint Ursula Instituut” en telt 1600 leerlingen.

De WINTERTUIN: is een uitzonderlijk internationaal gewaardeerd voorbeeld van de art-nouveau stijl met golvende lijnen en zwierige ornamenten.

De stijl wordt gekenmerkt door zijn organische vormen geïnspireerd door de natuur en symboliseert een verlangen naar vrijheid en creativiteit.

Het is opmerkelijk dat de zusters bij de bouw van de wintertuin voor de art-nouveau stijl kozen.

De reden hiervan is dat de zusters vooral dochters van welgestelde progressief katholieke families wilden aantrekken.

De wintertuin van de Ursulinen is een levendig eerbetoon aan onderwijsinnovatie, internationaal ondernemerschap en zeker heel straffe vrouwen.

Waarbij elementen van de neogotiek, neoromantiek, art-nouveau en art-deco versmolten zijn tot een prachtig geheel.

Niet alleen de wintertuin maar het hele gebouwencomplex is als monument beschermd.

De moeite zijn verder de pianogalerij, de kloosterkerk, het oratorium en de monumentale ere trap in Belgisch marmer. Dit alles laat een onvergetelijke indruk na.

Het motto van het instituut was niet voor niets; “on y revient toujours”.

Onder leiding van twee fantastische gidsen, hebben wij genoten van een zeer interessante rondleiding  met zeer veel anekdotes en verhaaltjes.

Dit alles maakte dat we op de bus stapten met een gevoel van enorme waardering voor die zusters die echte managers bleken te zijn.

Anne Marie

Na een gezellige lunch in het verzorgde kader van het Hof van Aragon, in de Aragonstraat, midden in het historische Lier , waar, in 1496 Filips de Schone en Johanna van Castilia (Koningin van Aragon) hun huwelijksnacht doorbrachten , vertrokken we voor een streekrondrit langs het groene  Pallieterland, geboekt via Visit-Lier, met als eind- en orgelpunt het schilderachtige en amper 142 inwoners tellende dorpje Gestel aan de zuidelijke oever van de Grote Nete.

De kleine deelgemeente van Berlaar ligt, mooi in het groen, tussen twee kasteeldomeinen, het Gestelhof en het Rameyenhof, ooit eigendom van Nicolaas Rubens, zoon van Pieter-Paul. Een schilderachtig dorpsplein met de kerk, het kerkhof, de pastorij, eeuwenoude hoeve en de ‘klappeistaak ‘ (schandpaal) uit 1779.

In 2017 kreeg Gestel van minister Schauvlieghe het  ‘Kwaliteitslabel Stiltegebeid’, het negende in Vlaanderen.

Onder begeleiding van Kempens Landschap werden vanaf 2011 de pastorij, de kerkhofmuur en de schandpaal gerestaureerd en het omliggende pleintje heraangelegd….echt een omweg waard!

Samen met onze gids en de voorzitter van de Kerkfabriek, Jan Roodhooft,  bezochten we het mooie en rijk versierde neogotische Sint-Lambertuskerkje, sinds 1936 beschermd monument en bouwkundig erfgoed en vanaf 1992 ook beschermd als deel van het dorpsgezicht. De oudste delen, toren en middenbeuk, dateren uit de 15° eeuw. Een collectie obiits (of rouwplaten) gedenkt de adellijke bezitters van de 2 kastelen die het dorp rijk is.

Mooi getimed vertrokken we naar onze start- en aankomstplaats aan het Nachtegalenpark met weer wat meer kennis van en waardering voor ons Vlaams erfgoed.

Luc VdV